BOŞANMA SÜRECİNDE VELAYET

Boşanma sürecinde çocuk velayeti, ebeveynlerin en çok endişelendiği konuların başında gelmektedir. Bu rehberde, hukuki terimlerden uzaklaşarak velayetin nasıl belirlendiğini, hakimlerin dikkat ettiği kriterleri ve süreçte dikkat edilmesi gerekenleri şu şekilde özetleyebiliriz:

1. Velayet Nedir?

Velayet, çocuğun bakımı, eğitimi ve temel ihtiyaçlarının karşılanmasından sorumlu olma hakkıdır. Boşanma durumunda:

Tek Ebeveyn Velayeti: Çocuk genellikle bir ebeveynde kalır (Türkiye’de %85 oranında anneye verilir).

Ortak Velayet: Ebeveynler çocuğun bakımını iş birliğiyle üstlenir (son yıllarda yaygınlaşmaktadır).

🔍 Önemli Not: Velayet, çocuğun menfaati gözetilerek belirlenir.

2. Velayet Kararını Etkileyen 5 Temel Faktör

Mahkemeler velayet hakkında karar verirken şu beş unsuru vuku bulan dosya mahiyetine göre değerlendirir.

• Çocuğun Yaşı: 0-3 yaş arası çocuklarda annenin velayet şansı daha yüksektir.

• Ebeveynin Maddi Durumu: Düzenli gelir ve istikrarlı yaşam koşulları önemlidir.

• Çocukla Olan Bağ: Duygusal yakınlık ve iletişim kalitesi gözlemlenir.

• Ebeveynin Sağlık Durumu: Fiziksel/ruhsal hastalıklar velayeti etkileyebilir.

• Çocuğun İsteği: 12 yaş ve üzeri çocukların görüşü dikkate alınır.

⚠️ Uyarı: Velayet için "iyi ebeveyn" olmak yetmez; diğer ebeveynle iletişimi engellemek kararı olumsuz etkiler.

3. Velayet Nasıl Belirlenir?

Anlaşmalı Boşanmada Velayet : Ebeveynler ortak karar alırsa mahkeme genellikle onaylar.

Çekişmeli Boşanma Velayet : Sosyal hizmet uzmanları devreye girer, çocukla görüşme yapılır.

İstisnai Durumlar Velayet : Şiddet veya madde bağımlılığı varsa velayet hemen değişebilir.

📋 Süreç Adımları:

Mahkemeye başvuru

Sosyal inceleme raporu

Dinleme (tanıklar, ebeveyn ve çocuk)

Karar

Velayete ilişkin bu dosyalarda yukarıda bahsi geçen süreçlerin uzunluğu dosyadan dosyaya değişmektedir.

4. Kesin Olarak Verilen Velayet Kararından Sonra Velayet Değişikliği Mümkün mü?

Evet Velayet değişebilir, ancak bunun şartları ağırdır:

Yeni Deliller: Ebeveynin yetersizliğini kanıtlayan veriler (örn: ihmal belgeleri).

Çocuğun Ruhsal Durumu: Okul başarısında düşüş veya psikolojik raporlar.

Zorunlu Nedenler: Taşınma, hapis cezası gibi durumlar.

⏳ Dikkat: Velayet değişiklik yapılmasına dair talepler için vuku bulan olaya göre bekleme süreleri gerekebilir.

5. Velayet ve Kişisel İlişki Hakkı

Velayeti almayan ebeveynin çocukla görüşme hakkı saklıdır:

Hafta Sonu Görüşmeleri: Haftada 1-2 gün olarak çocuğun yaşına ve iletişimine göre belirlenebilir.

Yaz Tatili: 15-30 gün arası yine çocuğun yaşına göre belirlenebilir.

Bayramlar: Dönüşümlü olarak veya gün bazında paylaşılabilir.

💡 Tavsiye: Kişisel görüşme saatlerine uymamak cezai yaptırım sebebi olabilir.

6. Ebeveynlere Velayete İlişkin Pratik Öneriler

Çocuğu Taraf Tutmaya Zorlamayın: Onun sevgiye ihtiyacı var.

Kayıt Tutun: Görüşmeleri not alın.

Uzman Desteği Alın: Pedagog veya aile danışmanına başvurun.

Yasal Haklarınızı Öğrenin: Avukatla en erken aşamada görüşerek danışmanlık alın.

Son Söz:

Velayet, çocuğun geleceğini şekillendiren kritik bir konudur. Duygusal tepkiler yerine, çocuğun refahını merkeze alan bir yaklaşım benimseyin. Hukuki süreçler karmaşık görünse de, doğru bilgi ve destekle yönetilebilir.

📞 Unutmayın: Bu metin genel bilgilendirme amaçlıdır. Kişiye özel danışmanlık için avukatınıza başvurun.

 Av. Selcen BAYÜN