İNŞAATTA ESER SÖZLEŞMESİ

İnşaat işleri, Türk hukukunda Türk Borçlar Kanunu'nda düzenlenen "eser sözleşmesi" adı verilen bir sözleşme türüne dayanır. Bu sözleşmede iki taraf vardır:

Yüklenici : İnşaatı yapmayı veya tamamlamayı taahhüt eden kişi ya da şirket,

İş sahibi : İnşaatın yapılmasını isteyen kişi ya da şirket.

ESER SÖZLEŞMESİNİN TEMEL İLKELERİ

ESERİN ORTAYA ÇIKMASI

Yüklenici, iş sahibinin istediği şekilde inşaatı tamamlamalıdır. Burada önem arz eden husus özellikle iş sahibinin yükleniciden istediği şeyleri net olarak belirtmesidir. Örneğin, bir ev inşa ediliyorsa, bu evin iş sahibinin taleplerine uygun olması gerekir.

BEDEL ÖDEME

İş sahibi, yükleniciye inşaatın karşılığı olarak bir bedel ödemeyi taahhüt ve kabul eder. Bu bedel genellikle sözleşmede açıkça belirtilmekle birlikte kararlaştırılan bedele ilişkin güncelleme yapılması için bazı koşulların gerçekleşmesi gerekmektedir.

SIK KARŞILAŞILAN SORUNLAR

AYIPLI İNŞAAT(HATALI VE EKSİK İŞLER)

Eğer yüklenici, inşaatı eksik yaparsa veya kullanılan malzemeler kalitesiz çıkması, hatalı projelendirme gibi eksik işlerin gündeme gelmesi durumunda iş sahibi buna itiraz edebilir. Örneğin, çatının su sızdırması ya da duvarların çatlaması gibi durumlar ayıp olarak kabul edilir. İş sahibi bu durumda: gerçekleşen olaya göre aşağıda belirtilen taleplerde bulunabilir.

Eksiklerin düzeltilmesini isteyebilir,

Bedelde indirim talep edebilir,

Ortaya çıkan zarar için çeşitli kalemlerde tazminat talep edebilir.

TESLİM SÜRESİNE UYULMAMASI

İnşaatın zamanında bitirilmemesi büyük bir sorun olarak ve sık sık karşılaşılan bir sorundur. Maliyetin artması da bahane gösterilerek çoğu zaman yüklenici, inşaatı yarım bırakma gibi eylemleri sergilemektedir. Bu bağlamda yüklenici ile iş sahibi arasında imzalanan sözleşme ile bağlantılı olarak iş sahibi zararını talep edebilir veya sözleşmeden dönebilir.

BEDELİN ÖDENMEMESİ

İş sahibi, yüklenicinin inşaatı tamamlamasına rağmen sözleşmede belirlenen bedeli ödemezse, yüklenici inşaatı teslim etmeyebilir. Buna "hapis hakkı" denir. Ancak yüklenici, bu hakkı kötüye kullanamaz.

İNŞAATIN TESLİMİ

İnşaat tamamlandığında iş sahibi, inşaatı incelemeli ve eksiklikleri hemen yükleniciye bildirmelidir. Eğer eksiklikler bildirilmiyorsa, iş sahibi inşaatı kabul etmiş sayılır. Bu nedenle teslim sırasında dikkatli bir inceleme yapmak önemlidir. Bu noktada yapılması gereken incelemenin profesyonellik gerektirip gerektirmemesi bakımından hukuki tartışmalar mevcuttur. Bu bağlamda yine sözleşmenin önemi yine karşımıza çıkacaktır.

Sonuç olarak, inşaat sözleşmeleri hem iş sahibi hem de yüklenici için ciddi sorumluluklar içerir. Bu nedenle, tarafların taleplerini ve yükümlülüklerini açıkça belirlemesi ve sözleşmeyi dikkatle hukuki destek alarak hazırlanması önem arz etmektedir.

Av. Selcen Bayün